Hattuşa ya da Hattuşaş

Binlerce yıl öncesinin bir başkentine konuk oldum geçtiğimiz gün... Anadolu'nun ortasında, piramit formunda yapılmış bir kentin surlarını gezdim. Hitit'lerin başkenti Hattuşa... Çorum'da Boğazkesen'de görülmesi gereken yerlerden biri... Acı olan, bu koskoca kazı alanını koruyan bir tek görevli bile olmaması... Nasıl da açık hırsızlığa, kaçakçılığa... Duvarlardan kopartılacak kabartmalar, bir daha asıl ait olduğu yere o kadar zor döner ki...

Kazılardan çıkarılan eşyaların büyük bölümü Ankara ve İstanbul'daki Etnografya ve Anadlu Medeniyetleri müzelerine gönderilmiş. Çorum'un merkezinde ve Boğazkesen'de de birer küçük müzede sergilenen eserler var. Ancak kazı alanı ne yazık ki bu durumda...

Kazı alanı sadece Hitit'ler döneminin değil, aynı zamanda aradan geçen binlerce yıl içinde bir çok farklı medeniyetin de izlerini saklıyor.

İnsanlık tarihinin bilinen ilk yazılı anlaşması olan Kadeş Antlaşması'nın imzalandığı yer burası. Biraz ilgi, biraz girişimcilik ruhu ile hem kazıların sürekliliği için gerekli kaynaklar yaratılabilir, hem güvenlik sağlanabilir, hem de ciddi bir gelir ve tanıtım platformu oluşturulabilir.

Japonya, kazıya talip olmuş ama reddedilmiş. Alacahöyük ve Boğazkesen'de devam eden kazılar; ilk kazma darbesinden bu yana sadece Türk arkeolog ve Hititolog'lar tarafından sürdürülmüş. Bu anlamda tek olma ünvanına sahip. Kazılar; Atatürk'ün eğitime gönderdiği üç arkeolog tarafından 1935 yılında başlatılmış.

Binlerce yıl önce birilerinin dolaştığı yerlerde dolaşmak çok farklı bir duygu... Ancak toprak eserlerin ve kireçtaşı üstüne oymaların açık havada sergilenmesi, zamanla yok olmalarına neden olacak gibi...

Biraz ilgi, neleri değiştirebilir kimbilir...